Gahti Galai: 32
Ga Nhpaw
Daini na mungga gaw makam masham hte magam bungli ngu ai re.
Dai ni anhte W.P myu sha ni Karai Kasang hpe hkap la kam sham ai shaning latsa ning jan wa sai. Raitim Dai ni na anhte Wunpawng myu sha ni kata hta Karai Kasang hpe hkap la kamsham ai lam atang ahpa hku sha asak hkrung nna, makam masham hte magam bungli ahkyak ai lam hpe sung sung myit yu ai lam n nga ai hpe mu lu ai. Dai majaw rawt jat kalu kaba wa na daram n kalu kaba, dai hta sha n ga lam shaga hta hkrak sum ai ni mung law law nga nga ai. Dai majaw Karai Kasang hpe hkap la kam sham ai lam hta makam masham hte magam bungli hpe kapyawn let ta tut hkan sa ra ai lam mu lu ai.
Dai hte maren, anhte Wunpawng myu sha ni mung makam masham lam hta teng man hkum tsup ai hte Karai Kasang ra tsaw awng sharawng ai asak hkrung lam lu la na matu, makam masham kri dung ai lam hta rai ra nga ai. Dai majaw, ndai (Yaku 2:14-17) hpe mahta nna Makam Masham hte Magam Bungli ngu ai mungga ga baw hpe lata ai hku re.
Makam masham hta gawng kya ai a marang e Wunpawng amyu sha ni maigan amyu a n pu e taw nga ra ai hte, rawt jat gaku kaba danhkung ai amyu tai wa ai lam n nga ai hta sha n ga, hkrat sum mat wa ai de du taw nga ai. Dai majaw, Wunpawng amyu sha ni makam masham hpe ngang ngang jum tek da ra nga ai lam hpe mu mada lu ai.
Daw Kaba 1
YAKU LAIKA A SHINGDU LABAU
Yaku laika hpe Yesu a kanau Yaku ka ai mai byin ai. Raitim nkau mi gaw, Alphaeus a kasha Yaku mung rai na re nga ma ai.
Yaku gaw Hkristan langai rai nga ai. Bai nna, shi gaw, shi hkum hpe Karai Kasang hte Madu Yesu Hkristu a magam gun ai wa ngu ai hku mung tsun da nga ai.
Yaku laika hta ahkyak ai lam ni gaw, matsan mayan re ai ni hpe karum shingtau nga na lam makam masham hte magam bungli a matut mahkai lam hte seng nna, shinglet hpe hkang ra ai lam ni rai nga ai.
Laika Ka Ai Shara Hte Nhtoi
Yaku a laika 1:1-19,2:1,7 ni hta madun tawn ai hte maren, ndai laika gaw Yuda amyu masha ni Hkristu hpe hkap la kamsham ai a marang e bra hkawm ai Yuda Hkristan hte Maigan Hkristan ni hpe ka ai re majaw, Pentikoti poi Chyoi pra ai Wenyi yu wa ai hpang ka ai lam chye lu ai.
Dai majaw laika a masa hpe yu yang Yaku laika gaw ga shaka ningnan laika ni a shawng daw AD. 46-49 hkan re ngu na tsun ai. Bai n kau mi gaw Yaku gaw AD. 45 a hpang shi a jahtum daw kaw ka da sai ngu tsun ma ai.
Shara:Yaku a laika hpe gara shara kaw ka ai ngu nna, madun da ai lam gaw n nga ai.
Daw Kaba 2
MAKAM MASHAM HTE MAGAM BUNGLI
Makam masham gaw, Karai Kasang hpe chye chyang kung hpan ai lam rai nna, Magam bungli gaw Karai Kasang hpe kaning rai kamsham ai ngu ai hpe lachyum shapraw nna, ta tut hkan sa galaw shatup ai lam rai nga ai. Lachyum shapraw ai lai ladat hte seng nna, Kasa Yaku tsun da ai “Nanhte hta e hpaji byengya hte, chye chyang ai wa kadai rai nga a ta? Dai wa gaw, shingdi chye ai hpaji byengya hte kaja ai arawn alai hkan let, tinang a magam bungli hpe madun nga ga” (Yaku 3:13).
2:1 Makam Masham
Chyum laika hta madun da ai kam ai myit (Hebre 11:1) hta rawng ai hte maren, Makam masham ngu ai gaw, myit mada ai arai ni a lam myit mu myit hkut nga ai hte, garai n mu yu ai arai ni a lam tau chye tawn lu ai hpe, ngu ai rai nga ai.
Dai hta n-ga nga yawng nga pra gaw Karai Kasang a mungga hte hpajang tawn da ai rai nna, mu lu ai arai ni gaw, dan dawng nga ai arai ni hta na n byin wa ai hpe kam sham ai hte anhte dum chye ga ai (Hebre 11:3). (Tsun mayu ai gaw, nga nga chyalu kaw na byin wa ai, n re. nga chyalu kaw na copy galaw ai n re. Gnostic makam ni gaw ndai mungkan gaw, mungkan langai mi a shingna re nga nna kam ai ni mung nga ai, raitim KK gaw hpa n nga ai kaw na mungga hte hpan hpajang sai re)
N mu lu ai arai ni hta na mu mada ai arai ni byin tai wa hkra, Karai Kasang gaw shi a mungga hpe hpan hpajang tawn da ai re ai lam hpe anhte chye myit hkawn ai lam mung, makam masham re ai lam tsun da nga ai. Karai Kasang hpan hpajang tawn da ai hpe chye myit hkawn nga lu nna kam sham nga ai rai tim, Karai Kasang ngu ai hpe mu yu ga ai majaw n rai, Shinggyim masha langai mi mung Karai Kasang hpe n mu yu ga ai.
Dai majaw n mu yu ga ga ai rai tim, anhte shinggyim masha ni hte mungkan nga yawng dang hta hpe hpan hpajang tawn da nna, dai ni mahkra a madu tai let, dai ni mahkra a ntsa e, daini du hkra up hkang hpajang nna, dai ni hte maren a nga nga ai ngu ai hpe, chye na myit hkawn, madat mara ai lam hpe chyum laika hta makam masham ngu nna shamying da nga ai. "Kaning rai n me law, Karai Kasang kaw sit shang ai wa gaw, Karai Kasang nga nga ai mung shi e hkan tam ai ni hpe chyeju htang jaw lu ai mung, kam sham lu na rai nga ai nga (Hebre 11:6) hta tsun da nga ai. Dai majaw Karai Kasang nga nga ai ngu ai hpe chye na myit hkawn ai nan, makam masham rai sai lam tsun dan nga ai.
2:2 Chyum Laika Kaw Na Kam Ai Ni
a) Abela gaw kam sham ai majaw, Ka-in hta grau kaja ai hkungga, Karai Kasang hpe nawng ya wu ai lam Hebre 11:4 hta mu lu ai.
b) Enuk gaw kam sham ai a majaw, si hkrung si htan n hkrum ai, chyahkrung htawt la ai hkrum nu ai lam Hebre 11:5 hta mu lu ai.
c) Kam sham ai hte Noa gaw grai n mu yu ai arai ni a lam Karai Kasang shadum jahprang ai hpe hkam la lu ai majaw, hkrit hkungga ai myit hte sang hpaw li shachyaw nna, shi nan nta masha ni hte rau Karai Kasang a hkye hkrang la ai lam hpe lu la nu ai.
d) Abraham gaw, Sali wunli hkam la lu na ra ai mung de pru hkawm wa na lam, shaga la hkrum yang, kade sa wa na ngu ai hpe shi n chye tim mung, kam sham ai myit hte madat mara nna, pru hkawm wa sai, Hebre 11:8. Abraham gaw chyam yu ai hkrum ai shaloi, kam sham ai hte Isak hpe hkungga shan di nna nawng kau ya wu ai. Isak hta e na a amyu matu tai nga na ra ai ngu ai ga n dat ni hpe hkap la ai wa gaw, shi a kasha shingtai hpe nawng kau ya wu ai. Dai zawn nawng kau tim mung Karai Kasang gaw si ai ni kaw na pyi bai sharawt la lu ai lam ngu ai myit na re ai lam hte Isak hpe si ai kaw na bai lu la ai hku rai sai lam Hebre 11:8-19 hta mu lu ai.
e) Mawshe gaw kaba wa jang kam sham ai hte Hpara-u a shayi sha a kasha ngu ai hpe n dang kau wu ai. Kam sham ai hte Egutu hkaw hkam a masin pawt ai hpe n hkrit ai sha, dai mung na pru kau da nu ai; kaning rai n me law, myi hte n mu lu ai wa hpe mu li ai zawn, shakut sharang nga ai (Hebre 11:24-27).
f) Israela ni gaw kam sham ai hte shanhte gaw dai hkyeng ai nawng hta hkarang ntsa e zawn rap lai wa ma ai. Egutu masha ni mung dai zawn rap chyam ma yang lup si ai hkrum ma ai - Hebre 11:9.
2:3 Magam Bungli
Lahta de tang madun mat wa sai hte maren makam masham ngu ai lam hpe, hpa baw re ai hpe chye lu saga ai, raitimung, hpa baw hpe kam sham nga ai ngu ai hpe lachyum shapraw lu ai gaw magam bungli re ai lam hpe Yaku tsun da nga ai.
"Marai langai ngai gaw makam masham rawng nga n ngai, nga nna tsun nga tim mung, magam bungli n shachyen nga a yang gaw, hpa baw akyu nga a ta? (Yaku 2:14a).
Dai majaw magam bungli ngu ai gaw makam masham ngu ai hpe sadik ya ai re. Dai rai nna dai kam sham ai gaw, shi a magam bungli hte rau shachyen nna dai magam bungli a majaw dai kam sham ai gaw tup wa ai hpe nang mu lu ndai (Yaku 2:22).
Ndai kasa Yaku gaw magam bungli n shachyen lawm ai makam masham gaw kaman li la sha re ai lam tsun da nga ai (Yaku 2:20).
Dai hta n-ga (Yaku 2:17) hta akam masham hta magam bungli n lawm yang gaw, tinang dai chyasi re ai nga ai. Magam bungli n lawm ai makam masham gaw, Karai Kasang a hkye hkrang la ai lam lu la na n re lam Yaku 2:14b hta tsun nga ai. Hpa majaw nga yang kam sham ai ngu ai lam hta nat ni pyi Karai Kasang hpe kam sham nga ma ai lam hte hkrit gari nga ma ai lam (Yaku 2:19) hta tsun da nga ai. Kam sham ai lam nga ai raitimung, magam bungli shachyen lawm ai n nga yang gaw Karai Kasang hpe gung lau ai maga de na mung tai mai nga ai.
Dai majaw makam masham ngu ai shawng nga nga ai raitim, hkrung nga ai makam masham byin lu na matu gaw, magam bungli hte rau shachyen lawm ra nga ga ai. Dai hta n ga anhte a Wa Abraham gaw dai hkung ri ntsa e, shi a kasha Isak hpe hkungga shatai ai shaloi magam bungli hte dinghpring wa lu ai n rai ni? Shing rai Abraham gaw Karai Kasang hpe kam sham wu ai rai nna dai hpe dinghpring ai rai nga ai, shi a matu ngu ya wu ai hte Karai Kasang a jinghku wa shi hpe ngu da wu ai (Yaku 2:21-23).
W.P myu hpe tsaw ai, nga n-gup hte sha tsun nna, ta tut magam bungli hpa mung n lu galaw yang gaw, myu tsaw ai lam n rai nga ai.
Nye na manang langai mi, Computer sharin sha nga ai hpe, shanglawt hpyen la langai gaw, nanhte gaw, myu tsaw bungli gaw n galaw, tinang a sut hpaga lam sha galaw ai nga tsun ai hpe, manang wa gaw, ngai galaw ai mung myu tsaw ai bungli re, ngai computer sharin dat ya nna, anhte a amyu sha ni marai kade bungli lu sai, kan chye bau sha sai, ndai mung myu tsaw ai bungli re ngu tsun dat ai da.
K.K hpe kam sham nga nngai nga nna, laban shani e nta kaw sha nga, nawku jawng mung n sa, alu mung n bang, htam shi mung n bang, matsan mayan ni hpe mung n karum rai jang, magam bungli n lawm ai magam masham sha re. (matsan mayan ni hpe karum ra ai lam, 2:15-16 kaw lawm ai hpe tsun dan na)
Karai Kasang hpe kam sham ai hte sha n ngut nga ai, kam sham ai lam hpe magam bungli hte hkrang shapraw ra ai, sakse madun ra nga ai. Hpa majaw nga yang, nat ni pyi KK kam sham nga ai gaw. Kam sham ai hte sha mai ai rai jang, anhte ni mung nat ni zawn rai mat na re. Dai majaw kam sham ai kaw magam bungli lawm ra nga ai.
DAW KABA 3
DAI NI NA MAKAM MASHAM HTE MAGAM BUNGLI
Dai ni na anhte a buga shara shagu hta nga ai Hkristan hpung masha ni a Makam masham hte magam bungli hpe yu dat ai shaloi, ndai mungkan a lai len masa gaw lani hte lani rawt jat galu kaba wa ai, IT hpaji ni tsaw wa ai majaw, mungkan mung Global village, ngu ai maren kaji langai zawn sha tai wa ai. hte maren, akyang lailen mung htenza taw nga sai. Shinggyim masha a asak hkrung lam mung Karai Kasang hte tsan gang magang mat wa sai lam hpe mu mada lu ai.
3:1 Dai ni na Makam Masham
Dai ni na anhte a buga shara shagu hta nga ai Hkristu hpe hkap la kamsham ai Hkristan hpung masha ni a makam masham lam hpe yu dat ai shaloi makam masham ngu ai hpe atsawm sha n chye na ai lam hpe mu lu ai. Makam masham ngu ai hpe atang ahpa hku sha myit kau ai majaw, akyang lailen htenza ai lam ni, Hkristan shada mawplu mawpsha, masu magaw let asak hkrung ai ni law law rai nga ma ai. Yesu Hkristu hpe madung dat na malai tinang a bawnu machye machyang, n-gun atsam, ja gumhpraw hpe madung dat let sak hkrung nga ai lam hpe mu lu nga ai. Karai Kasang hpe manoi manat let sak hkrung na malai mungkan a myit jasat lailen hpe dagraw ai lam hpe mu lu ai. Dai ni buga shara shagu hta nga nga ai Hkristan hpung masha ni chyum mungga hta tsun da ai hte maren mungkan a myit masa, akyang lai len ni hpe n hkan dagraw ai sha kaja wa nan Madu Yesu hta kri dung ai makam masham hte asak hkrung hkawm sa wa lu na ahkyak nga ai.
3:2 Dai ni na Magam Bungli
Dai ni na Wunpawng Hkristan hpung masha ni a magam bungli hpe yu dat ai shaloi, mungkan a kanbau bungli, nhkru n kaja, mawp lu, mawp sha let, tinang a tinggyeng myit jasat hpe madung dat ai lam hpe mu lu nga ai. Hkristan hpung masha rai nga ninglen No. 4, Ka-ni hpaga ga ai majaw, kashu kasha ni htenza ai hte Hkyuk htawng kaw matsan mayan rai nga ai ni mung law law nga nga ma ai. Ndai zawn re lam ni a madung n pawt gaw hpaji n chye ai, Karai Kasang hpe kamsham ai lam n nga ai, madung n dat ai majaw rai nga ai. Hpaji n chye ai majaw bungli n lu ai, masha wa a mayam tai taw nga ai ni nga nga ai.
Anhte Wunpawng mungdan hpe Karai Kasang gaw manu dan dik ai ja, lung seng ni hpe jaw da sai. Raiti mung Jinghpaw lauban, sahti ni Karai Kasang hpe hkrit hkungga ai lam n nga ai. Hkum shan a pyaw daw gadaw ai a marang e hkrat sum mat ai ni nga ai. Karai Kasang a ra sharawng ai magam bungli alu sak jaw ai lam, htam shi jaw ai lam n nga ai majaw, Karai Kasang bai dawm la kau ya sai.
Ya ya sha pyi KNG shiga kaw na lu ai, Mali-nmai Zup wanjak galaw nga ai kaw na Mile 39 grup grup Asia World Company hpe jaw kau sai lam na lu ai, dai lamuga ni hta, chyauman buga masha ni prat janat yi sun galaw sha nga ai lamuga ni lawm ai zawn, Sutdu Yup Zau Hkawng a Noi Krat sun eka 300 jan hte Wadu Sin Wa a sun mung eka 2000 hkawt lawm mat ai lam chye lu ai.
Dai ni na ten hta e maigan myu ni lam shagu hta rawt jat wa ai hte maren Wunpawng Hkristan masha ni hpe, sut masa lam, hpaga yumga lam amyu myu hku na ka-up nga sai re. Anhte myu sha ni gaw maigan wa a npu e taw nga ai hte rawt jat galu kaba wa ai lam n nga ai lam hpe mu lu ai.
Ndai zawn re makam masham n lawm ai magam bungli gaw chyasi re lam kasa Yaku tsun da ai hte maren, dai ni na anhte Wunpawng Hkristan hpung masha ni mung, mungkan a n hkru n kaja ai magam bungli ni hpe kabai kau ra nga ai lam mu mada lu ai. Dai majaw kaja wa nan Madu Yesu Hkristu ra sharawng ai, shi a mungga hta tsun da ai lam hpe tup hkrak hkan nang hkan sa yang sha Madu Yesu ra sharawng ai, bungli kaja lu ai Hkristan hpung masha ni byin tai lu na re.
GA HPUNGDIM
Ahkyak madung hku nna gaw Yesu Hkristu hpe hkap la kam sham ai anhte Hkristan hpung masha ni yawng gaw makam masham hte magam bungli hpe n gawn n sawn n di ai sha, Yesu Hkristu hpe kam sham manoi manat ra ai. Ahte makam masham lam hta woi awn ningshawng tai lai wa sai kaji kawa ni a makam hpunda de dep lu hkra shakut ra ai.
Dai ni Hkristan hpung masha ni makam masham hte magam bungli lam hta tengman jaw hkrak ai hku sak hkrung na matu ahkyak dik rai nga sai. Makam masham gawng kya ai majaw, lam amyu myu hta hkrat sum nga ai. Makam masham lam woi awn nga ai ni, myu hte mungdan a matu woi awn pawn ba nga ai ni, hpang hkan nang nga ai hkum ngau shagu makam masham hte magam bungli hta tengman jaw hkrak na ahkyak dik rai nga ai.
Dai majaw Yesu Hkristu hta kam sham nga ai Hkristan hpung masha ni hkum ngau shagu hpang de tengman jaw hkrak ai lam de du wa na matu makam masham hte magam bungli ahkyak nga ai lam n-gun jaw dat nngai law.
Dai hkum tsawp hta wenyi n rawng a yang gaw, chyasi rai nga ai zawn, dai makam masham hta mung, magam bungli n lawm yang gaw, chyasi rai nga ai (Yaku 226).
Anhte KK hpe kamsham ai kaw kam sham ai san san hte sha n ram nga ai, tinang KK hpe kam sham nga ai ngu ai hpe sakse madun ra nga ai, dai sakse hpe magam bungli hku nna madun nga ai re. Dai hte maren KK hpe tsawra ai hku hta hte sha n ram nga ai, kk hpe tsawra ai lam hpe tatut magam bungli hte madun ra nga ai. Dai majaw, makam masham hte magam bungli hpe kapyawn let sak hkrung ra nga ai.
(KK hpe kam sham ai hte sha ram ai rai yang, nat ni pyi kk hpe kam sham ma ai. Anhte mung magam bungli n lawm ai makam masham rai yang, nat ni a makam masham hte bung mat na rai nga ai).
Post a Comment