Dr. Hkyen Naw (KTC)
Lahta
na Ga Baw hte KBC Ramma Dap nna woi awn ai hte Myitkyina Ginwang, Shatapru Buga
Hkalup Hpung hta Nov1-4, 2005 laman galaw na Dakkasu jawng ma Seminar hta Chyum Laika sharin (Bible Studies)
ya na matu ngai hpe shatsam ai hku re.
Dai hpe
sharin la na lam ni law law nga ai hta na lawu na lam nkau mi hpe sha pyi mai byin
ai made mi aten kadun 4 hpawt laman hta
jawm myit yu, sharin , n-gun la lu na matu Outline kadun hku nna lajang da ai
re.
Ga baw
nan Ga Shagawp laika kaw na rai nga sai hte maren Ga Shagawp laika kaw rawng ai
hpaji ga nkau mi kaw na hpe loi grau mahta nhtawm kaga laika ni kaw na mung loi
li lawm re ai hku nna sharin la na hku rai nga ai.
Ga Shagawp laika gaw shing gyim masha ni a mungkan ga ntsa e asak hkrung nga law
laman hta masha angawk zawn nre ai sha Karai Kasang hpe chye ai Hpaji Byeng-ya
hpring ai masha zawn gara hku nna kaja htum ai hku asak hkrung na lam ni hpe mu
jut (World View) amyu myu hku nna matsun madun da ai laika nan rai nga ai. Masha a ta tut asak hkrung lam (practical
life) hta myit masa lai len akyang (ethical life) gara hku nna rai ra ai lam
hpe hpaji ga ni (wise sayings) hte matsun madun da ai Karai mungga laika mung
rai nga ai. Ndai Ga Shagawp laika gaw
grau nna ramma ni hpe hpaji jaw matsun madun ai laika nan rai nga ai. Ndai laika hta kanu kawa gaw kasha hpe, sara
wa gaw shi a jawng ma hpe sharin ai hku nna mung shara law law hta sharin da
nga ai hku re.
Ndai hpaji ga shagawp laika ni law malawng
ngu na hpe hkawhkam Shawlumon gaw
900-930 BC daram hta ka da sai.
Shawlumon sha n-ga Agura hte Lemuela a kanu yan (30:1; 31:1)
mung ka lawm ai hte Yuda hkaw hkam
Hezakia a masha ni (25:1) e 115-686 BC laman hta kahkyin tawn ai ga shagawp
laika rai nga ai.
Shawlumon :-
Hkawhkam Shawlumon gaw Dawi hte Batsheba (Hiti masha Uria hpyen du wa a
madu jan) a kasha re. Shi gaw laklai ai
machye machyang hte hpaji hpe K.K kaw na hpyi la ai(I Hkhk 3:9-10) hte Karai
Kasang e Shawlumon shi pyi nhpyi shalawm
ai sut gan, asak galu ai lam hte arawng aya hpe mung kahtap jaw hkrum ai hpaji ninghkrin hkawhkam kaba re. Shi gaw
Yerusalem nawku htingnu kaba hpe 7 ning hte hkawhkam hkaw hpe 13 ning hte gap
shangut da ai wa mung re(IHkhk 6:38 ;
).
7:1
A.
Hpaji Byeng-ya gaw Ninggawn Chyalai (Supreme) re ngu hpa majaw tsun lu nga a
ta? Mahtai law law hta na ahkyak nkau mi
hpe lawu na hte maren madun da nga ai.
1. Karai Kasang hpe chye chyang ai nyan lu la na (2:5).
2. Manu reng htum ai re majaw. Gumhpraw, ja jet, patamya
ni hta grau nna reng kaja ai re (3:14 -15).
3. Teng man ai hte mai kaja ai lam shagu hpe chye na lu
na (2:9).
4. Sadi sahka hte makawp maga ai lam jaw lu ai (2:11 )
5. Asak galu ai hte ngwi pyaw lam (prosperity) jaw lu ai (3:2,16).
6. Myi man pa nna kajai gumhkawng ai hkrum lu na
7. Hkum hkrang hkam kaja (good health) na (3:8; 4:20 -27).
8. Sutgan lu su wa ai hte jam jau tsin yam kaw na lawt lu
na. E.g. Mam dum ni hpring chyat wa na (3:9-10; 4:4-9,16).
9. Bau sin makawp maga lam (protection) jaw lu ai (4:6)
10. Nang hpe shagrau shatsaw (exalt) ai hte arawng sadang
jaw ya lu ai majaw (4:8).
11. Na a hkrun lam hta ahtu kataw nhkrum na (4:11 ).
12. Lagawn lamawn matsan mayan kaw na lawt lu lam madun ya
ai (6:6-15).
13. Yubak lam hpe koi kau na matu madun matsun ai hte sadi
mung jaw ai (3:7). E.g. a). Nhkru nhkra
lam hpe koi kau na lam (2:16 )
b) Shawa num ni hte hkungran manang hpe kau da
ai ni hpe koi kau ra ai lam (2:12 -19;
5:1-23).
B.
Hpaji Byeng-ya madu kadai rai ta?
1. Hpaji
byeng-ya hpe mu chye lu ai sha n-ga madu hte jaw ya lu ai gaw Karai Kasang chyu
sha rai nga ai (Yoba 28:20-28). Sung htum ai shara hte si hkrung si htan lam
(destruction and death) pyi hpaji byeng-ya a lam na sha na yu ma ai re (Yb
28:22).
2. Karai Kasang gaw hpaji madung re hte teng man ai ni a
matu mahkawng da ya nga ai.(2:8).
3. K.K gaw hpaji byeng-ya hte mungkan ga hpe hpan shagrin
da ai wa re(Yer 10:12 ).
4. Yehowa gaw chye chyang ai hpaji byeng-ya hte ginding
aga hte sumsing lamu hpe hpajang da ai wa nan re
5. Hkristu (KK) hta e chyawm gaw hpaji byeng-ya hte chye
chyang ai lam ngu ai sutgan yawng mayawng kyem da nga ai (Kol 2:2-3)
6. Yesu gaw hpaji byeng-ya kung hpan wa ai madu re (Lk 2:52 )
C.
Hpaji Byeng-ya hpe gara hku lu la na?
1.
Hpaji hparat/zai
byeng-ya/hpaji byeng-ya gaw shi hpe hkap la na matu shaga marawn jahtau hkawm
nga ai. Gumhpraw, aja, lung seng hta grau
hpu ai hte dai hte shakawn lu ai hpa mung nnga ai (8,9).
2.
Tam la ra ai (8,
9).
3.
Myit masin mahkra
hte Yehowa hpe kam hpa nga na (3:5).
4.
Shawng ngai ai
sut gan, nsi nai si ni hpe Yehowa hpe hkungga let ap nawng u (3:9-10).
5.
Makoi da ai
sutgan hpe zawn tam sawk la na (2:3-4).
6.
Karai hpe chye
chyang ai hte yabak hpe koi kau na (Yb 28:28).
7.
Yehowa gaw hpaji
byeng-ya jaw nga ai hpe hkap la na (2:6).
8.
Nlang hte hpe
hpaji byeng-ya ndaw nhta jaw ya nga ai
KK kaw hpyi la yang lu la ai (Yaku 1:5)
9.
Myit masa jaw ai
hku hpyi jang lu la na (Yk 4:2-3).
D.
Hpaji Byeng-ya hpe hpa baw a matu jai lang na?
1. K.K a amyu masha ni hpe chye up hkang, daw jau, pawn
ba lu na matu kaja ai hte nkaja ai hpe chye ginhka nna mayu masha ni hpe chye
je yang na matu re. Shawlumon hkawhkam mung Gibeon
kawng e dai hpaji hpe sha hpyi ai (IHkhk 3:9-10)
2. Makam masham hte hpaji rawng ai wa gap da ai lung
hkrung ntsa na nta zawn ngang kang nga na matu re (Mt 7:24 -27).
Post a Comment