(Sh.K 85:10-11; Amo 5:24) Hkyen Naw (KTC)
Dai
ning na KBC a mungga ga baw rai nga ai“Tara RapRa Yesu hte Sha” ngu ai hpe Ga
Shaka Dingsa na chyum laika hta la kap nna
mungga kadun hpe ka lu ai majaw Karai Wa a chyeju hpe shakawn ai law.
Ndai
lahta na chyum ga ni hpe hti yu ai hte rau jaw ang rap ra ai tara ngu ai hpe
shaingdu galau kau nna arawng aya lu ai ni hte lu su zahti ni e roi rip dip lu
dip sha ai prat aten a lam hpe madun nga ai hte dai zawn re ai lam ni hpe Karai
Kasang matsat nga ai majaw myi htoi ni hte shakawn kungdawn sara ni hku nna
tara rap ra nna ngwi pyaw ai lam hpe myit mada ra marit nga ai lam ni hpe
shaleng dan nga ai.
hte matut nna
naw galaw nga ai rai yang shanhte hpe ari kaba jaw na re lam ni hpe myi htoi ni
laja lana shadum sharing sai re.
Myi Htoi Amo A Prat Hta Na Mabyin.
Amo
gaw Yuda hkawhkam Uzia (792-740 BC) gaw Yerusalem hta Israela hkawhkam Yeroboam
(793-753 BC) gaw Samari kaw hkaw dung ai aten hta yam nga rem ai hte lakum si
lajang nga ai kaw na K.K e shaga la nna K.K e lata la ai shi a Israela amyu
masha ni hpe shadum sharin na matu shangun dat hkrum ai wa re. Amo a aten hta
Israela hte Yuda hkaw hkam ni n-gun grai ja ai hte majan gasat nna mungdan mung
maden jat la lu ai hte sut gan mung grail u su wa ai aten rai sai (2Hk 14:23
ff; 2Hklb 26). Raitim ndai zawn hpung shingkang arawng aya , sut gan lu su law
htam wa ai shaloi myit tsaw myit dap rawng wa nna mayam prat nna hkrang shaw la
ai K.K hpe malap kau nhtawm K.K tawn da ai tara ni hpe mung tawt lai nna mung
masha ni hpe lam amyu myu hku nna roi rip, dip lu dip sha wa ai majaw arawng
aya nlu ai hte matsan masha ni grai jam jau hkrum sha nna tara rap ra ai lam
mung nnga sai majaw ngwi pyaw ai lam ngu ai gaw hpa mung nnga mat sai hku rai
nga ai. Myi htoi Amo gaw hkawhkam ni hte lahta tsang masha ni a mara ni hpe K.K
ari jaw na lam ni hpe tsun shapraw dan let shadum sharing sai re.
Israela Ni A Tara Nrap Ra Ai Hte Shut Kaba
Lam Ni (Amo 1-9)
Myit htoi Amo gaw Israela mungdan hta
byin nga ai K.K. nra sharawng ai tara nrap nra
rai nga ai lawu na lam kaba ni hpe tsun shapraw dan sai re.
- Matsan masha ni gaw nga na dum nta pyi n lu nna yak hkak nga ai aten hta hkaw hkam wa hte lahta tsang masha ni gaw kashung ta e nga na matu nta hte nlum ta e nga na nta kaba ni san san gap da nna magwi kawng yup ku ni hte jahtuk da ai nta tsawm ni hta rawng pyaw ai (3:15; 6:4).
- Lahta tsang hta nga ai zahti jan ni mung matsan masha ni hpe zingri zingrat dip lu dip sha nga ai (4:1).
- Tinang a nga mu nga mai lam a matu dinghpring ai masha ni hpe gumhpraw hte dut sha nna matsan mayan ni hpe hkyep din man mi hte galai kau ai kaw du hkra galaw nga ma ai (2:6).
- Nau matsan nna shawa num madang de du mat wa ai ni hpe pyi matsan ndum ai sha n-ga kawa hte kasha ni rau sha roi rip ai (2:7).
- Lam lama ma a majaw
- Dinghpring ai masha kaja ni hpe lam amyu myu hku nna zingri zingrat ai (5:13).
Ndai zawn rai tara nlang nrap ra ai lam ni hpe
yu nna tara malang ai hpe ra sharawng nga ai myit htoi Amo gaw “Tara malang ai
hka zawn, ding hpring ai lam tut lwi ai hka nu zawn, lwi nga u ga”(Amo 5:24)
nga nna shi a myit mada ai lam hpe myi htoi ga hte tsun shapraw da nga ai.
Tara nlang, nrap nra, shada dip lu dip
sha re ai lam ni gaw Israela amyu ni
mungdan ngu ai lu la ai hte n-gun ja nna sut lu wa ai hkaw hkam Dawi hte
Shawlumun ni a prat kaw nna pyi byin taw nga sai (IHk 12:14) majaw shakawn
kungdawn sara ni gaw Sh.K 85:10-11 hta shanhte a myit mada ra sharawng nga ai
“Ding hpring ai hte sadi sahka tara rap ra nna chyeju hte hpring ai ngwi pyaw
ai lam” du pru wa na hpe shakawn kungdawn ga hte ka da nga ai re hpe mu lu nga
ai.
Dai Ni Na Aten
Arawng
aya ahkaw ahkang lu nna sut lu nga mai ai lahta tsang masha ni hte arawng aya
ahkaw ahkang nlu nna matsan mayan re ai lawu tsang masha ni a lapran na mala hka nna tara nrap nra rai
nngwi npyaw ai lam ni gaw ban prat shagu hta byin pru nga sai hte maren dai ni
na ndai aten hta mung mungkan shara law law ni hte anhte ni hta mung byin pru
nga sai hpe hkam sha nga ga ai re. Ndai
lam ni gara hku nna byin nga, hkam sha nga sai hpe kaga mi nshaleng dan
nga ra
sana
Kadai Shalawt Ya Lu Na?
Tara
nrap nra, shada dip lu dip sha, masha tsang nem,tsaw, nshaw nshun rai nna masha
madang nbung mala hka nna nngwi n pyaw re ai asak hkrung lam hpe shading sharai
kasi tai let ngwi pyaw ai tara rap ra lam hpe jaw ya lu ai wa shangai sa wa na
re lam hpe myi htoi ni tsun da nga sai
re. Dai wa gaw shangai wa sai “Ngwi Pyaw
Du Madu” ngu ai “YESU” sha rai nga sai (Esaia 9:6). Shi gaw nrap nra re ai lam ni hte machyawk
marawk re ai lam ni yawng hpe pri nen shatsawm ya ai wa nan rai nga sai (40:4). Shi gaw masha yawng hpe
lachyen lahka nnga ai sha tsaw ra ai hte lam shagu nna hkye hkrang la ai chyeju
jaw ya ai wa rai nga ai lam hpe ga shaka ningnan laika ni sakse hkam nga ai
re. Yesu gaw tara
rap ra ai lam jaw ya ai wa nan rai nga ai hpe lawu na lam ni sakes hkam nga ai.
1. Yesu gaw amyu, ru sai, n-ginhka ai. Shi gaw masha yawng hpe maren sha tsaw ra nga
ai. Dai majaw mung Kasa Pawlu gaw “nanhte yawng gaw Hkristu hta e langai sha
rai nga myit dai majaw, Yuda wa ngu ai mi nnga, Heleni wa ngu na mi nnga, mayam
ngu na mung nnga, shanglawt ngu na mung nnga, la sha, num sha ngu na mi mung
nnga” ngu nna ka da nga ai (Gal 3:28).
2. Yesu gaw laika hpaji chye ai hte nchye ai ni
hpe maren sha lata la nna jai lang ai wa ai wa re,
Yesu
a sape ni hta na Petru hte Yawhan yan
gaw jawng pyi nlung yu nna laika nchye ai yu maya masha yan rai nga ma
ai raitim shan gaw Yesu a lam hpe nden
ja ai hte sakse hkam ai yan rai nga ma ai (Kasa 4:13). Ndai sape yan hpe lata la ai zawn hpaji grai
chye ai hte hpaji lam hta mying kaba dik ai sara kaba Gamale a lata hta hpaji
sharin nna kaba wa ai wa Pawlu hpe mung lata la nna mau hpa hku akyu jashawn
jai lang sai re (Kasa 22:3).
3. Yesu gaw shan hpraw, shan chyang, ningsam
nlata ai.
Kasa
8:26-40 hta Ehtiopi mung na hkaw hkam jan Kandake a sut sin wa Unuk langai mi
Yerusalem nna mile 50 daram tsan ai Gaza de sa wa ai shaloi Hpilip hpe dai wa
hpang de shangun dat nna Yesu a lam tsun dan shangun ai majaw dai wa kam sham
ai shaloi hka hta hkalup hkam ya ai lam ka da nga ai. Ndai Ehtiopi masha wa gaw
Africa masha rai nna shan chyang ai hte
kara nan mung magyi ai wa rai nna Hpilip gaw shan hpraw tsawm ai wa rai nga ai.
Yesu shan chyang ni hpe tsaw ra ai majaw
dai ni na Ehtiopi/Ethiopia mung na hkristan hpung hpe ndai Unuk wa npawt hpang
da ya sai re.
4. Yesu gaw Num sha ni hte Ma ni hpe kaba sai La
ni hte maren madang shabung ya ai wa re.
Yuda
ni a htung hta masha jahpan hti ai shaloi num ni hte ma kaji ni hpe nhti
shalawm ma ai hku re (Mahte 15:38). Grau nna num ni hpe la ni hta grai shagrit
da nga ma ai. Madu wa ni gaw madu jan ni hpe galoi raitim jahka kau lu nga ai.
Aten ntam ai sha jahka kau jang dai num ni a ahkaw ahkang ngu na gaw shanhte a hkum hta hpun dagraw da
ai hte hpe madu lu ai hku sha re. Dai majaw moi na Yuda num ni gaw tinang lu ai
manu dan ai bu hpun plawng, lahkawn, hkachyi, ladi kaw shakap ai ja shang
hkawng (NN 24:22) re ai ni hpe galoi mung hpun sumraw hkawm ra nga malu ai. Grau nna Yuda sara ngu na ni gaw num sha ni
hte majoi jahta shaga ai lam ni n-galaw ma ai.
Num sha ni hku nna mung Yuda sara ngu na ni hpe majoi pyi nmai jum hkra
ai hku re. Raitim Yesu gaw Suhka mare na Yaku a hka htung kaw hka ja nga ai
samari num sha hpe hkrum shaga nna asak ntsin a lam hpe tsun dan sai re (Yh
4:1-30).
12 ning sai htaw machyi ai num sha langai
mi mung machyi mai mayu ai majaw Yesu hpun ai palawng a banbyau hpe sa ahtawk
ai shaloi Yesu npawt ai hta n-ga dai num sha a kam sham ai hpe tsun shagrau ya
nna shamai ya sai (Mt 9:20).
Ma kaji ni hpe mung Yesu gaw shi hpang de
sa na ahkang jaw ai hta n-ga shanhte a ntsa e lata pyi mara ya sai (Mt 19:15)
lam ni hpe mu lu nga ai.
5. Yesu gaw makam masham n-ginhka ai sha yawng
hpe hkye la nga ai.
Yesu gaw shi a sape ni hpe sasana
pru san a matu htet matsun ai shaloi “ masha amyu baw shagu hpe sape shatai na
matu tsun sai”(Mt 28:19). Ndai matsun a majaw sape kasa ni hte sasana sara nig
gaw makam masham nbung ai mungkan amyu baw shagu de pru sa nna sasana galaw
masai. Dai akyu a majaw anhte Myen mungdan na amyu baw ni law law wa Hkristan
tai wa lu saga ai hta anhte amyu ni mung lawm lu saga ai gaw Yesu masha yawng
hpe rap shara tsaw ra ai sakse nan rai nga sai re.
6. Arawng aya lu
ai ni hte nlu ai ni hpe maren sha madat ya ai.
Yesu
gaw Kaperna-um na arawng aya kaba lu ai hpyen bu kaba wa a shangun ma katsing
si taw ai hpe ga hkaw mi hte shamai ya na matu hpyi nem ai shaloi shamai ya
sai(Mt 8:5-13). Dai hte maren arawng aya
nlu ai matsan masha ni rai nga ai myi kyaw ai ni, lagaw hten ai ni, manggang kap
ai ni, na lahpang ai ni hte si mat sai ni yawng hpe mung tsi shamai jahkrung
sharawt ya ai wa re(Mt 11:5).
7. Yubak lu ai ni hpe mung kaga masha ni hte
maren tsaw ra ai wa re.
Yuda
masha ni e yubak lu ai masha pang hta pyi nshalawm ai hte grai n-ju hkrum ai
kang hta sha ai Mahte (Lewi) hpe mung shaga la nna sape pyi shatai la sai
(Mt.9:9;Mk 2:14-17). Dai hte maren shut
hpyit nga ai kaw nan mu hkrup ai num langai mi hpe hparishe ni Yesu kaw woi sa
ai shaloi nlung hte pyi kabai sat ging ai dai num sha hpe mung hkye la sai (Yh
8:1-11).
Yesu gaw sut gan lu su ai ni hpe hkrum
shaga ai zawn matsan mayan ni hpe mung myi man nlata ai sha garum ya nga ai (Mk
10:17-22;Lk 14:13ff).
Anhte A Matu Mungga
Ndai lahta na shakawn
kungdawn sara ni hte Amo ni a myit mada ai myi htoi ga ni hte Yesu madun da ai
kasi lam ni gaw anhte hpe lawu na mungga lam kaba lahkawng hpe sharing ya nga
ai.
1. Lahta tsang masha ni gumrawng
gumtawng, roi rip, dip lu dip sha myit nrawng n-galaw na lam.
Grit
nem nga ai kaw nna arawng aya, ahkaw ahkang, sut gan lu wa ai shaloi moi na
tinang a madang madung hpe malap kau nna myit tsaw myit dap ai hte Karai Kasang
a chyeju hpe shingdu dat let tinang hta
grit yawm yak hkak jam jau matsan mayan rai nga ai ni a ntsa e ntara ai hku nna
roi rip dang sha ai hte dai masha ni a
ntsa e amyat htuk sha ai ni hpe K. K matsat nga ai majaw dai lam ni matut nna
galaw nga ding yang rai jang Israela
masha ni hpe zawn ari kaba jaw na re lam
shadum sadi jaw nga ai. Dai ni na aten
hta myi htoi Amo a prat na zawn masha nkau mi shawng de nlu yu ai ahkaw ahkang
arawng aya ni lu wa ai hte sut tam lam hta mung gumhpraw sen pyi hkying, mun,
sen she kahtap nna tam la lu wa ai aten mung rai wa nga ai majaw KK hpe kam
sham ai ni gaw lam shagu hta Yesu a tara rap ra kasi hkan let tinang a matu
chyu nmyit ai sha grit nem ra kadawn nga ai ni hpe Hkristu hte rau garum
sharawt la ai hte makam masham lam hta mung kasi tai ai asak hkrung lam hta
hkawm sa na hpe Yesu ra sharawng nga ai.
2. Masha pang nlata ai sha yawng hpe matsan dum
garum ya nga ai Yesu kaw sit sa ga.
Mung
masa up hkang lam, sut masa lam, galu kaba rawt jat lam ni hta galaw mayu tim
nlu galaw, tsun mayu ai nmai tsun, myit lu ai hpe mung ta tut nmai galaw rai
nna lam law law hta ntara ai hku nna dip shingdang da hkrum ai hte dut dang ai
zawn hku chyu hkam sha nna myit chyat myit npyaw rai nga ai ni hte grit nem dum nga ai ni
yawng gaw tinang hta ra nga ai lam ni hpe Yesu kaw sit sa nna hpyi nem tsun dan
ai rai yang Shi garum ya na re. Yesu gaw
masha pang, madang, lu su, matsan, shanhpraw shan chyang, arawng aya lu nlu, yubak
kap masha, shawa num ni yawng hpe lachyen lahka nnga ai sha shanhte hpe shanhte
re ai hte maren hkap la nna hkum hkrang hte wenyi hkye hkrang la ai lam jaw ya
nga ai.
Luka
laika 18 hta Karai Kasang hpe mung, masha hpe mung nhkrit n-agam ai tara agyi
langai wa kaw gaida jan langai sa nna shi hte amu rawng ai wa hpe mara hte
maren tara daw dan ya na matu chyahkring hkring sha sa tsun jang hpang jahtum e
gaida jan hpang maga tara dara ya ai lam ga shadawn hpe Yesu tsun dan let K.K
hpe shani shana hpyi jahtau nga ai rai yang hpang jahtum e dai ni hpang maga de
tara dara ya na re lam tsun da nga ai.
Dai
majaw dai ni ahte hkam sha nga ai tara nrap nra re ai lam ni mahkra hte anhte
hta ra kadawn nga ai lam ni mahkra hpe Yesu hpe tsun dan let tut nawng nsim nsa akyu hpyi shaja nga yang
Yesu gaw teng man tara ai mahtai hte lam shagu hta matsan dum garum sharawt la
na rai nga ai. Yesu gaw masha yawng hpe tara rap ra ai hte shaman chyeju jaw ya ai wa nan rai nga
ai hte shi kaw sit sa ai ni yawng hpe hkap la shaman ya nga ai wa re law.
Post a Comment